Uwagi KOP do Rządowego Programu Współpracy z Polską Diasporą w latach 2015-2020

Uwagi KOP do Rządowego Programu Współpracy z polską Diasporą w latach 2015-2020

30 grudnia 2014 | Autor: KOP | www.kop-pl.com

Prezydium Kongresu Oświaty Polonijnej z dużym zainteresowaniem zapoznało się z Programem i po dyskusji oraz konsultacjach, pragnie niniejszym przekazać uwagi dotyczące treści w nim zawartych.

Przede wszystkim wydłużony czas na konsultacje społeczne postrzegamy, jako wyraz zrozumienia dla zaangażowania przeważającej części działaczy, dla których praca w sferze oświaty polonijnej odbywa się w czasie wolnym, którego wszystkim nam brak.

Na wstępie pragniemy wyrazić nasze zadowolenie z faktu uaktualnienia i doprecyzowania analizy zjawiska jakim jest szeroko pojęta migracja Polaków. Diagnoza podmiotu, który jest celem polityki polskiego Rządu jest, mimo swej lapidarności, spójna i trafna. Podzielamy opinię zawartą w Programie o konieczności monitorowania położenia Diaspory, motywowanego ciągłym trwaniem nurtów migracyjnych, które zmieniają kierunek i nasilenie, ale stale nie wykazują tendencji malejącej.

Z naszych doświadczeń wynika, że przeważająca część Polaków przebywających za granicą, jest gotowa dbać o to, by wizerunek Polski był prawdziwy i pokazywał naszą pierwszą Ojczyznę w korzystnym świetle. Im lepiej naszym rodakom uda się spełniać w nowych warunkach na obczyźnie i im bardziej ludzkie jest współbycie Polaków w najmniejszych nawet „polonijnych” społecznościach, tym łatwiej o wzajemne wspieranie się w zachowaniu własnej wartości, a przez to szczere poczucie dumy z własnych, polskich korzeni. Podzielamy tezę Programu, że tu właśnie warto zadbać o motywowanie zorganizowanej i niezorganizowanej części Diaspory do wspólnych działań w ramach organizacji polonijnych, zachęcanie młodych do wspólnej aktywności oraz o wykorzystywanie elektronicznych kanałów platform komunikowania się w procesie integracji.

Pytanie adekwatne tyczące realizacji wszystkich strategicznych celów brzmi: w jaki konkretnie sposób czy raczej sposoby i przy wykorzystaniu jakich platform oraz na jakich forach będą prowadzone działania Rządu RP? Zdaniem Prezydium KOP jednym z takich forów powinny stać się, proponowane przed kilku laty przez Radę Oświaty Polonijnej – Rady Konsultacyjne przy placówkach dyplomatycznych. Mimo zapowiadanego powszechnego utworzenia ich i podjęcia starań, by były one miejscem żywej i otwartej dyskusji na temat problemów i możliwości drzemiących w środowiskach polonijnych, tak się nie dzieje. W naszej opinii to właśnie Rady i stałe konsultacje w ramach tychże powinny być jednym z najważniejszych składowych owego monitorowania potrzeb Diaspory, jako że procesy migracyjne trwają obok nas, przedstawicieli Polonii, na co dzień mających kontakt z nowo przybyłymi oraz zasiedziałymi. To na spotkaniach Rad Konsultacyjnych powinno się również wspólnie i w oparciu o zebraną wiedzę formułować sposoby „motywowania” doświadczonych pokoleń Diaspory do „zachęcania” młodych Polaków do integrowania się wokół projektów promujących Polskę, wymiany z samorządami w Kraju, inicjowania kontaktów z Polonią w innych krajach i na kontynentach oraz weryfikacja skuteczności tych przedsięwzięć.

Zagadnieniem, które spędza sen z powiek animatorom kultury i oświaty polonijnej są procedury pozyskiwania środków finansowych na tę działalność. Zauważamy, iż są one nad wyraz skomplikowane i, co bardziej trudne do pojęcia, różne w różnych krajach. Poza tym wydaje się, że przedstawiciele placówek dyplomatycznych niejednokrotnie interpretują dyrektywy oraz swoją rolę wobec Polonii i Kraju na swój sposób. Procedury przyznawania środków na określone projekty oraz wysokość tychże środków również nie zawsze są jasne, a placówki często odmawiają uzasadnienia podjęcia takich a nie innych decyzji. Taki sposób zarządzania projektami polonijnymi prowadzi do dezorientacji, niepokoju oraz poczucia niesprawiedliwości i zniechęcenia liderów. Na realizację projektów często brakuje zarówno sił jak i zapału. Jeśli państwo polskie z powagą traktuje konieczność motywowania oraz pozyskiwania nowych działaczy, z pewnością sposób dystrybucji środków przez placówki konsularne powinien zostać zrewidowany. Uważamy, że procedury te powinny być uproszczone i przejrzyste, a rozliczanie projektów według standardów europejskich.

Podpisujemy się pod sformułowaniem, że „wyzwaniem polityki wobec Diaspory powinno więc stać się motywowanie zorganizowanej i niezorganizowanej jej części do wspólnych działań i łączenia wysokiego potencjału, którym dysponuje w działaniach na rzecz zarówno samych środowisk polonijnych, jak i Polski”. Podzielamy opinię, że wiodącą rolę mają do odegrania placówki dyplomatyczno-konsularne. Uważamy, że właśnie Rady Konsultacyjne powinny być kolebką pomysłów na nowatorskie i długofalowe projekty, najlepsze dla specyfiki danego obszaru.

Zdaje się, że wszystkie obszary polityki dotyczącej Diaspory wyszczególnione w Programie mają ze sobą miejsca wspólne, wynikają z siebie, bądź są od siebie zależne. Jednym z ważnych elementów, obecnym zawsze i w każdym obszarze działań jest znajomość języka polskiego. Z oczywistą zatem satysfakcją, jako Kongres Oświaty Polonijnej, postrzegamy wskazanie właśnie nauki języka polskiego i wiedzy o Polsce jako najważniejszego wśród strategicznych celów polityki Rządu RP wobec Diaspory.

Jesteśmy jednak po raz kolejny zobligowani zasygnalizować wyjątkowo trudne realia w jakich działają szkoły społeczne (90% szkolnictwa na świecie) oraz brak konsekwencji w zapisach Rządowego Programu. Konstatuje się w nim bowiem, iż zapewnienie dostępu do nauki języka polskiego i polskiej kultury emigrantom w Wielkiej Brytanii jest „wyzwaniem” i zapowiada wspieranie rozwoju szkół społecznych, przy równoczesnym podkreśleniu faktu kontynuacji w prowadzeniu Szkolnych Punktów Konsultacyjnych” (V.4 Katalog ważniejszych działań instytucji realizujących Program).

Pogląd Prezydium KOP, deklarowany wielokrotnie i przekazywany zarówno MSZ jak i MEN, w którym poparły nas środowiska nauczycieli z całego świata oraz środowiska akademickie (Światowe Zjazdy Nauczycieli Polonijnych i Kongres Polskich Towarzystw Naukowych na Obczyźnie) to konieczność systemowych zmian, których efektem powinno być jednakowe traktowanie szkół społecznych i szkół konsularnych. Chodzi tu zarówno o kwestie finansowe jak i formalne. „Wyzwanie”, o którym mowa w Programie może się okazać niemożliwe do podjęcia – szkoły społeczne są zamykane, a nowe nie powstają, bo coraz trudniej motywować rodziców do działań, które już na starcie mają nierówne szanse. Proces stopniowego uspołeczniania Szkolnych Punktów Konsultacyjnych jest zdaniem KOP koniecznością zarówno w aspekcie równego traktowania polskiego dziecka, jak i wymogiem czasu.

Rozumiemy, że pod hasłem wspierania nauczania języka ojczystego i w języku polskim w systemach szkół publicznych innych państw kryje się egzekwowanie dyrektywy Rady Europy 77/486/EWG z 25.07.1977 roku. Jest dla nas oczywiste, że wymóg spełniania zapisów dyrektywy powinien być wpisany jako stałe zagadnienie poruszane przez kompetentnych urzędników państwowych na spotkaniach z ich odpowiednikami zrzeszonych państw Unii Europejskiej.

Uważamy, że jest to słuszne i sądzimy, że należałoby rozważyć funkcję konsultanta do spraw ucznia na określonym terytorium. Placówki dyplomatyczne nie będą w stanie podołać temu zadaniu, jako że wymaga ono dużych nakładów czasowych natomiast zupełnie realne byłoby połączenie tej działalności z zadaniami centrów informacyjnych. W tym kontekście zasadne byłoby sprecyzować zakres działań Rad Konsultacyjnych przy placówkach dyplomatycznych.

Z wielką radością przyjęliśmy reaktywację Rady Oświaty Polonijnej. Jesteśmy przekonani, że precyzyjne wytyczenie kierunku prac w ramach Rady w znaczny sposób przyczyni się do merytorycznej dyskusji na temat potrzeb i potencjału oświaty poza Polską.
Prezydium Kongresu Oświaty Polonijnej wyraża głęboką nadzieję, że sugestie przez nas przekazane przyczynią się do określenia skutecznych i realnych sposobów na podniesienie jakości prac w ramach Rządowego Programu Współpracy z Polską i Diasporą na lata 2015-2020.

Z wyrazami szacunku Prezydent KOP
Jacek Jurkowski

link do projektu Rządowego Programu Współpracy z Polską Diasporą w latach 2015-2020

Dodaj do zakładek Link.

Możliwość komentowania została wyłączona.