V Sympozjum Nowe tematy i narzędzia w warsztacie nauczyciela polonijnego

 Polski Uniwersytet na Obczyźnie

Zakład Dydaktyki Polonijnej  V Sympozjum Nowe tematy i narzędzia w warsztacie nauczyciela polonijnego 5 czerwca 2021 r. online na platformie zoom

Program

9.30 – 9.40 Powitanie i rozpoczęcie sympozjum

9.40 – 10.00 Neuroedukacja i media – fakty i mity  

Dr Małgorzata Chojak, Katedra Dydaktyki, Instytut Pedagogiki, Interdyscyplinarny Zespół Badawczy NeuroEduLab, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, Lublin

10.00  – 10.20  Życie na miarę literatury …. Nowe szanse dla nowoczesnej metodyki polonistycznej   

Prof. Ewa Lewandowska-Tarasiuk, Zakład Wychowania Literackiego i Muzycznego, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Zakład Współczesnej Kultury Literackiej i Artystycznej, Polski Uniwersytet na Obczyźnie, Londyn

10.20 – 10.40 Zmiany w polskiej grzeczności językowej po roku 1989 

Prof. dr hab. Małgorzata Marcjanik,  Katedra Języka Mediów na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego

11.00 – 11.20 dyskusja 

11.00 – 11.20 Tekst medialny a aktywne metody nauczania w    dydaktyce polonijnej  

Prof. dr hab. Edyta Pałuszyńska, Zakład Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej, Uniwersytet Łódzki

11.20 – 11.40 Adaptacja tekstów w pracy z dzieckiem polonijnym  

Dr Mateusz Gaze, Zakład Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej, Uniwersytet Łódzki

11.40 – 12.00 Jak skutecznie uczyć, czytać i pisać w języku dziedziczonym – o transferach ortograficznych i metodach ich niwelowania    

Dr Anna Martowicz, Association for the Promotion of Polish Language Abroad, Edynburg

12.00 – 12.20 dyskusja

12.20 – 13.00 przerwa

13.00 – 13.20 Rozmowa z reżyserem: Polskie korzenie – odziedziczony język polski i tożsamość narodowa w wielokulturowym otoczeniu; film The Last Witness (Ostatni świadek) – Piotr Szkopiak  

13.20 – 13.40  dyskusja

13.40 – 14.00 Panel dyskusyjny Pokłosie pandemii – lekcja dla nauczycieli i uczniów – udział biorą  nauczyciele i dyrektorzy polskich szkół sobotnich

14.00 – 14.30   Podsumowanie V Sympozjum i ogłoszenie wyników Konkursu na scenariusz lekcji: Polscy naukowcy, odkrywcy, konstruktorzy

15.00 – 16.30 – Pokaz filmu – The Last Witness (Ostatni świadek)

Biogramy i abstrakty

Dr Małgorzata Chojak – neuropedagog, socjoterapeuta, technik medyczny, szczęśliwa mama trójki dzieci i pracownik badawczo-dydaktyczny W Instytucie Pedagogiki na UMCS w Lublinie. Autorka kilkudziesięciu artykułów i kilku książek poświęconych diagnostyce, uwarunkowaniom rozwoju dziecka, efektywności procesu edukacyjnego, a ostatnio neuropedagogice. Jest autorką koncepcji diagnozy neuropedagogicznej i możliwości wykorzystania neuroobrazowania mózgu w badaniach nad edukacją. Obecnie kieruje interdyscyplinarnym zespołem badawczym NeuroEduLab, który prowadzi badania z zakresu pedagogiki i psychologii z wykorzystaniem ilościowej elektrorncefalografii (QEEG) oraz funkcjonalnej spektroskopii w bliskiej podczerwieni (fNIRS).

Neuroedukacja i media – fakty i mity

Neuropedagogika i neurodydaktyka stają się coraz bardziej popularnymi terminami. Nauczyciele z coraz większą ciekawością sięgają po publikacje, które odnoszą proces edukacji do badań nad mózgiem. Niestety wiele z nich zamiast na rzetelnych dowodach naukowych, opiera się na potocznych twierdzeniach, przyczyniając się do popularyzowania tzw. neuromitów. Jeden z nich dotyczy konieczności cyfryzacji edukacji, jako rozwiązania niemalże wymuszonego przez rozwój nowych technologii.

Jak odróżnić tzw. pseudonaukowe oferty od publikacji opartych na neurofaktach? Jak rozpoznać neuromity w edukacji? Które wyniki badań nad mózgiem można bezpiecznie „przenieść do szkolnych ławek”? I jak korzystać z technologii, by ograniczyć ich negatywne skutki?

Na te pytania będziemy poszukiwać odpowiedzi podczas naszego spotkania

Prof. Ewa Lewandowska-Tarasiuk – doktor nauk humanistycznych, filolog, pedagog z wykształceniem muzycznym, kierownik Zakładu Wychowania Muzycznego i Literackiego w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, profesor Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie, kierownik Zakładu Kultury Literackiej i Artystycznej. Jest autorką książek z dziedziny kultury literackiej i kultury języka: m.in. Kultura literacka w pracy pedagoga (1993), W teatrze prezentacji. O sztuce perswazji (2005), Sztuka wystąpień publicznych (2000, 2003, 2006 ), Sztuka słowa w negocjacjach (2003), Każdy w sobiecień pięknego nosi, (2013). Jest też współautorką wielu publikacji naukowych i popularnonaukowych, autorką audycji radiowych i telewizyjnych, członkinią Polskiego Towarzystwa Retorycznego i Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie

Życie na miarę literatury… Nowe szanse dla nowoczesnej metodyki    polonistycznej…

Kulturowy zwrot teorii to jedno z najważniejszych przeobrażeń humanistyki, na który ogromny wpływ miała stopniowa ewolucja wiedzy o literaturze. To dzięki niej pobrzmiewa i pobrzmiewać będzie polifonia głosów interpretacyjnych, dyskursów zakotwiczonych w bogactwie kulturowych obszarów, w których odnajdować się będzie sztuka interpretacji literackiej. Na pewno warto  odnotować fakt, iż we współczesnejpolskiej  literaturze przedmiotu związanej z szeroko pojętą kulturą, a w niej literaturą  i wiedzą o niej,  pojawia się coraz silniejsza potrzeba odmiennej recepcji znaczeń, potrzeba, na którą odpowiedź znajduje nowoczesna metodyka polonistyczna, metodyka inna niż ta, która zapisała się w naszej pamięci  nieśmiertelną frazą Witolda Gombrowicza„Słowacki wielkim poetą był”. I dlatego lektury tekstów literackich stawać się powinny w szkolnej rzeczywistości formą dialogu, przyzwoleniem na szczególny rodzaj relacji miedzy dziełem a jego odbiorcą. Odbiorca w tej relacji gotów jest otworzyć się na inność, która diametralnie odmienia dziś proces czytania, proponując w miejsce filologicznych egzegez, przymusu czytania, jedynie słusznych interpretacji dzieł kanonicznych, poszukiwanie przyjemności w lekturze. Najważniejsze bowiem staje się wtedy autentyczne obcowanie z literaturą, jej tajemnicą i tworzenie w jej światach doznań własnych, jak i wzbogacanie siebie jej światami. Nowe podejście do kreowania nowych kontaktów z literaturą  prowokuje do poszukiwań nowych rozwiązań metodycznych w procesach edukacyjnych. Stwarza to wiele twórczych możliwości do unowocześnienia i uatrakcyjnienia metodyki polonistycznej poza granicami Kraju. Życie na miarę literatury Michała P. Markowskiego staje się dzisiaj metodycznym kodem kulturowym, by odsłonić swą tajemnicę  w kreowaniu atrakcyjnych poznawczo kontaktów z literaturą.

Prof. dr hab. Małgorzata Marcjanik jest językoznawcą, związanym z Katedrą Języka Mediów na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się etykietą językową, pragmatyką językowo-kulturową, retoryką mediów. Jest autorką książek: Polska grzeczność językowa (Kielce 1997, 2000, 2002), Grzeczność w komunikacji językowej (Warszawa 2007), Grzeczność w polskiej komunikacji językowej. Studium opisowo-normatywne (Beau Bassin 2017), Słownik językowego savoir-vivre’u (Warszawa 2014, 2020), [M. Marcjanik, S. Bonacchi, A. Frączek] Polsko-niemiecki słownik etykiety językowej (Warszawa 2019). Jest również redaktorką naukową tomów: Grzeczność nasza i obca (Warszawa 2005), Grzeczność na krańcach świata (Warszawa 2007), Jak zwracają się do siebie Europejczycy (Warszawa 2013).

Zmiany w polskiej grzeczności językowej po roku 1989

Przedmiotem wystąpienia są zmiany, jakie zaszły w formach i funkcjach językowych wyrażeń grzecznościowych po przemianie ustrojowej 1989 roku. Materiał egzemplifikacyjny pochodzi przede wszystkim z mówionej odmiany polszczyzny (w której wszelkie zmiany najbardziej są widoczne), jak również z pisanej – na przykładzie e-maili oraz wypowiedzi internetowych. Celem wystąpienia jest pokazanie, jak procesy pozajęzykowe, tj. społeczne i polityczne, wpływają na relacje międzyludzkie, którym służy grzeczność językowa.  

Dr hab. Edyta Pałuszyńska jest pracownikiem Uniwersytetu Łódzkiego. Pracuje na stanowisku profesora w Zakładzie Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej w Instytucie Filologii Polskiej i Logopedii. W kręgu jej zainteresowań naukowych pozostaje dyskurs publiczny i polityczny, stylistyka i kultura języka oraz glottodydaktyka. Prowadzi zajęcia na filologii polskiej (gramatyka, stylistyka, leksykologia, analiza dyskursu, opracowanie tekstów naukowych), logopedii (wielojęzyczność, rozwój mowy) i dziennikarstwie (kultura języka, seminarium magisterskie). W ramach specjalizacji „Nauczanie języka polskiego jako obcego” prowadzi zajęcia z psycholingwistycznych podstaw nauczania języka oraz metodyki.   

Tekst medialny a aktywne metody nauczania w dydaktyce polonijnej

Celem referatu jest omówienie potencjału tekstu publicystycznego jako pomocy dydaktycznej w nauczaniu języka polskiego jako odziedziczonego/ obcego. Zaprezentowane zostaną praktyczne metody i techniki wykorzystania mówionego, dialogowego tekstu autentycznego na lekcji z młodzieżą. Ćwiczenia i zdania mają przyczynić się rozwoju kompetencji komunikacyjnej uczących się. 

Dr Mateusz Gaze – adiunkt w Zakładzie Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego, nauczyciel języka polskiego jako obcego, drugiego i ojczystego. Autor podręczników do nauczania języka polskiego jako obcego/odziedziczonego (Dwa tygodnie z polskim, Legendy polskie na A2. Podręcznik dla dzieci polonijnych (i nie tylko), Otwarta Łódź. Skrypt do kursu języka polskiego jako obcego na poziomie B1) oraz artykułów naukowych z zakresu glottodydaktyki i współczesnego językoznawstwa polonistycznego. Członek Zespołu Autorów Zadań i Egzaminatorów przy Państwowej Komisji ds. Poświadczania Języka Polskiego jako Obcego oraz przewodniczący komisji w trakcie ministerialnych egzaminów certyfikatowych z języka polskiego jako obcego. Prowadzi zajęcia na specjalizacji nauczania języka polskiego jako obcego/drugiego w Instytucie Filologii Polskiej i Logopedii UŁ oraz w ramach studiów podyplomowych Nauczanie języka i kultury polskiej poza Polską na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie. 

Adaptacja tekstów w pracy z dzieckiem polonijnym

Abstrakt: Celem wystąpienia będzie pokazanie potencjału dydaktycznego tekstów adaptowanych w pracy z dziećmi polonijnymi.  Na przykładzie tekstów polskich legend przedstawione zostaną zasady adaptacji tekstów do możliwości językowych i poznawczych osób uczących się języka polskiego jako drugiego/obcego/odziedziczonego. Adaptaty takie są bardzo pomocne w pracy z dziećmi polonijnymi, ponieważ legendy stanowią podstawę kształtowania tożsamości narodowej młodych Polaków wychowanych poza krajem. 

Plan wystąpienia: 

  • rodzaje tekstów stosowanych w glottodydaktyce, 
  • legenda jako tekst glottodydaktyczny, 
  • zasady adaptowania tekstów, 
  • najczęstsze błędy popełniane przy adaptowaniu tekstów, 
  • adaptacje tekstu polskiej legendy, 
  • konstruowanie ćwiczeń do tekstu adaptowanego. 

Dr Anna Martowicz – polonistka i doktor językoznawstwa (Uniwersytet w Edynburgu), tłumaczka, nauczyciel języka angielskiego, polskiego (jako ojczystego, dziedziczonego i obcego), autorka programów i materiałów dydaktycznych. Prowadzi warsztaty dla rodziców, nauczycieli i specjalistów pracujących z rodzinami dwu- i wielojęzycznymi, publikuje poradniki i artykuły naukowe z zakresu językoznawstwa, dydaktyki języka polskiego jako dziedziczonego i badań nad dwujęzycznością. Jest założycielką oraz przewodniczącą Stowarzyszenia Promocji Języka Polskiego za Granicą (APPLA), a także pomysłodawczynią międzynarodowej kampanii „Podaruj dziecku swój język ojczysty”. Współpracuje z organizacjami i uniwersytetami w wielu krajach. Od dwóch lat jest również zaangażowana w europejski projekt „Planting Languages – Seeds of Success” poświęcony przygotowywaniu materiałów i poradników z zakresu rodzinnej polityki językowej. 

Jak skutecznie uczyć czytać i pisać w języku dziedziczonym – o transferach ortograficznych i metodach ich niwelowania

Autorka prezentuje usystematyzowany przegląd błędów zapisu pojawiających się w pracach dzieci wychowywanych w krajach anglojęzycznych, które przyswajają język polski jako dziedziczony, skupiając się na błędach wynikających z transferu językowego (pisownia k jako c lub ck – cubeck zamiast kubek; y jako j – yestem zamiast jestem; w jako ł – wafca zamiast ławka itd.). Te specyficzne trudności, choć pojawiają się nagminnie w wypowiedziach pisemnych i utrudniają opanowanie płynnego czytania, nie są uwzględniane przy przygotowywaniu podręczników polonijnych i materiałów dydaktycznych skierowanych na grunt polonijny. Autorka prezentuje zestaw ćwiczeń i pomocy przygotowanych z myślą o niwelowaniu tych trudności, postulując potrzebę różnicowania materiałów skierowanych do uczniów polonijnych w zależności od środowiska językowego, w którym uczniowie ci funkcjonują (inne dla dzieci wychowywanych w kraju anglojęzycznym, inne dla dzieci wychowywanych w kraju hiszpańskojęzycznym, inne dla przyswajających język polski we Włoszech itd.)

Piotr Szkopiak  jest doświadczonym reżyserem pracującym przy filmach fabularnych i dramatach telewizyjnych oraz jest też członkiem BAFTA. Jego drugi film fabularny The Last Witness trafił do kin w całej Polsce oraz był wyświetlany w wybranych kinach niezależnych w Wielkiej Brytanii. Zdobył 40 nagród i był pokazany na festiwalach filmowych na całym świecie, w tym w Los Angeles, Nowym Jorku, Chicago, Toronto i Sydney. Pierwszy film pełnometrażowy Piotra Szkopiaka Small Time Obsession został wyemitowany w wybranych kinach w Wielkiej Brytanii. The Guardian i Variety scharakteryzowały Piotra Szkopiaka jako „reżysera wartego obejrzenia”. Jego dramaty telewizyjne obejmują Casualty, Shakespeare & Hathaway – Private Investigators, The Coroner i Father Brown dla BBC oraz Heartbeat dla ITV. Piotr Szkopiak był nominowany do dwóch nagród telewizyjnych BAFTA.

Urodzony i wychowany w Londynie Piotr mówi zarówno po polsku, jak i po angielsku. Oboje jego rodzice urodzili się w Polsce, ale zostali deportowani, gdy wojska niemieckie i radzieckie najechały na Polskę w 1939 r. Jego ojciec został wysłany przez Niemców do Austrii na roboty przymusowe. Jego matka została wysłana na Syberię przez Sowietów jako wróg państwa. Jej ojciec, dziadek Piotra, został rozstrzelany przez sowieckie NKWD w Zbrodni Katyńskiej w 1940 r. Po wojnie matka i ojciec Piotra znaleźli się w Anglii, nie wrócili do Polski, ponieważ była ona nadal okupowana przez Rosję Radziecką i znajdowała się pod rządami komunistów. Pozostali w Anglii jako uchodźcy polityczni,podobnie jak wielu ich rodaków. Ojciec Piotra był ostatnim ministrem spraw zagranicznych polskiego rządu na uchodźstwie w Londynie.

Wystąpienie – wywiad i prezentacja filmu The Last Witness (Ostatni świadek) – tematyka – polska diaspora po II wojnie światowej.

Dodaj do zakładek Link.

Możliwość komentowania została wyłączona.